نورپردازی در دکوراسیون داخلی به دلایل متعددی بسیار مهم و اساسی است. انواع نورپردازی در معماری داخلی باعث تأثیر بصری و ایجاد جلوه زیبایی، تعادل نوری، فضای نورپردازی مناسب، استفاده بهینه از انرژی برق و همچنین تأثیرات روانی و عاطفی عالی و منحصربفرد است که در یک نورپردازی که اصول آن به خوبی رعایت شده باشد اثرات آن را به وضوح ببینیم.
ما در این مقاله سام آلومینیوم با ارائه انواع نورپردازی در طراحی داخلی ساختمان می‌خواهیم شما را در ایجاد جذابیت و تأثیر بصری دکوراسیون داخلی‌تان کمک کنیم.
نورپردازی چیست؟
نورپردازی ترکیبی از علم و هنر است که به وسیله مدیریت نور و روش‌های جدید فناوری، ایجاد اثرات بصری در فضاها، معماری داخلی، و محیط‌های مختلف انجام می‌دهد. این هنر با استفاده از منابع نوری مانند لامپ‌ها، نورهای مخفی، پروژکتورها، و نورهای LED، به منظور ایجاد تأثیرات مختلف مانند روشنایی، سایه، اشکال و رنگ‌ها در فضاها و ساختمان‌ها به کار می‌رود.
هدف اصلی نورپردازی افزایش جذابیت و کیفیت تجربه بصری مخاطبان است. این عمل به کمک تکنیک‌های مختلف ازجمله انتخاب رنگ نور، توزیع نور، کنترل تنوع سایه‌ها، و نورپردازی معماری انجام می‌شود.
نورپردازی در مکان‌های مختلف مانند خانه‌ها، مغازه‌ها، تئاترها، پارک‌ها، و حتی شهرها به کار می‌رود. این هنر تأثیرات عاطفی و جلب‌توجه مردم را افزایش می‌دهد و از اهمیت بسیاری در طراحی فضاها و سازه‌های معماری برخوردار است.
از طرف دیگر، نورپردازی به کاهش مصرف انرژی و حفظ محیط زیست نیز کمک می‌کند، زیرا از فناوری‌های صرفه‌جویی انرژی و منابع نوری با کارایی بالا استفاده می‌کند.
انواع نورپردازی در معماری داخلی چیست؟
ما به صورت کامل انواع نورپردازی در معماری داخلی را توضیح می‌دهیم. برای توضیح کامل این مطلب نیاز است که دقیق بدانیم نورپردازی به چه معناست؟
اگر ما از چراغ‌های متنوع استفاده کنیم؛ آیا اصول نورپردازی را رعایت کرده‌ایم؟ نورپردازی با روشن‌شدن یک فضا چه تفاوتی دارد؟ در ابتدا تعریفی کوتاه از نورپردازی را با هم مرور کنیم و سپس انواع نورپردازی در طراحی داخلی را بررسی نماییم.
نورپردازی یکی از عناصر مهم در دکوراسیون داخلی است و می‌تواند تأثیر زیبایی و ارتقاء فضای داخلی منزل یا محیط کاری را داشته باشد. انواع مختلفی از نورپردازی وجود دارد که بر اساس نیازها، سلیقه‌ها و اهداف مختلف در دکوراسیون داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در ادامه، برخی از اصلی‌ترین انواع نورپردازی در دکوراسیون داخلی را توضیح می‌دهیم:
1- نورپردازی عمومی (General Lighting)
نورپردازی عمومی یک نور پایه و اصلی در فضا ایجاد می‌کند. در این نوع از نورپردازی معمولاً از چراغ‌های سقفی متناسب با اندازه و ارتفاع فضا استفاده می‌شود. نورپردازی عمومی برای روشنایی کلی فضا و ایجاد تعادل نوری مناسب مناسب است. ویژگی‌های نورپردازی عمومی عبارتند از:-
میزان روشنایی استاندارد
-
-
منازل
- نورپردازی اتاق نشیمن: حدود 100-200 لوکس برای کارهای عمومی.
- نورپردازی اتاق‌خواب:حدود 20-50 لوکس برای فعالیت‌های روزمره و حدود 5-10 لوکس برای خواب.
-
محل‌های کاری
- اداره‌ها و مکان‌های کاری عمومی: حدود 300-500 لوکس برای کارهای اداری عمومی.
- کلاس درس: حدود 300-500 لوکس.
- اتاق‌های کنفرانس: حدود 300-500 لوکس.
- آشپزخانه‌ها: حدود 300-750 لوکس برای فعالیت‌های آشپزی.
-
مکان‌های عمومی
- رستوران‌ها: حدود 50-200 لوکس برای محیط عمومی و حدود 200-300 لوکس برای میزهای غذاخوری.
- فروشگاه‌ها: حدود 300-750 لوکس برای مکان‌های فروش و حدود 1000-1500 لوکس برای صافی‌ها.
- موزه‌ها: حدود 100-300 لوکس.
-
مکان‌های هنری و آمفی تئاترها
- تئاتر: حدود 150-300 لوکس.
- کتابخانه‌ها: حدود 300-750 لوکس.
-
فضاهای صنعتی
- کارخانه‌ها: مقدار لوکس بستگی به نوع فعالیت و تجهیزات مورداستفاده دارد و ممکن است بسیار متغیر باشد. باتوجه به این که سوله صنعتی در کارخانجات صنعتی به چه منظور هستند میزان لوکس نوری متفاوت است. مثلا برای تولید و مونتاژ لوکس نوری بین 150 تا 300 موردنیاز است.
- انبار کارخانجات صنعتی: 100 تا 200 لوکس.
- تولیدات دقیق و پیچیده: بالای 300 لوکس
- سوله های بزرگ به صورت کلی: 200 تا 500 لوکس توصیه می‌شود.
-
مکان‌های خدماتی و درمانی
- بیمارستان‌ها: حدود 300-500 لوکس در ایستگاه‌ها و حدود 100-200 لوکس در اتاق‌ها.
- رستوران‌ها و کافه‌های بیمارستان: حدود 100-200 لوکس.
-
خرید پروفیل لاین نوری در مدل‌های مختلف برای اجرای انواع نورپردازی‌های داخلی
-
توزیع یکنواخت نور
-
کاربری چندگانه
-
مصرف انرژی بهینه
-
تأثیرات جانبی نورپردازی بر احساس
2- نورپردازی موضعی یا وظیفه‌ای (Task Lighting)
نورپردازی وظیفه‌ای برای انجام کارهای خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌عنوان مثال، چراغ روی میز جلسات، چراغ آشپزخانه، چراغ مطالعه. این نوع نورپردازی باید به صورت مستقیم بر روی منطقه مورد نظر تمرکز داشته باشد. نورپردازی موضعی به نوری اشاره دارد که به منظور انجام کارهای خاص و دقیق در یک فضا به کار می‌رود. این نورپردازی به صورت موقت و محلی روی منطقه‌های خاصی از فضا تمرکز دارد تا به افراد کمک کند که وظایف و کارهای مختلف را به خوبی انجام دهند. ویژگی‌های نورپردازی وظیفه‌ای یا موضعی عبارتند از:-
تمرکز بر روی محدوده‌ای خاص
- میزان مناسب روشنایی
-
کاهش سایه
- این نورپردازی باید سایه‌ها و نواحی تاریک را در مناطق کاری به حداقل برساند. این امر به اهداف دقیقی که انجام می‌شود کمک می‌کند.
- کاهش روشنایی سایه‌ها معمولاً منجر به کاهش میزان روشنایی در فضا می‌شوند. این کاهش روشنایی می‌تواند منجر به صدمه و مشکلات دیداری افراد شود.
- اختلال در کارهای دقیق در مواقعی که دقت بالا و کارهای دقیق انجام می‌شود، وجود سایه ممکن است تأثیر منفی داشته باشد. مثلاً در فعالیت‌های جراحی، ابزار دقیق و... دقت بسیار زیاد موردنیاز است و هر گونه سایه ناخواسته ممکن است خطرناک باشد.
- خستگی چشمی سایه‌ها و تغییرات نوری متناوب ممکن است منجر به خستگی چشمی و افزایش استرس بصری شود.
- احساس ناراحتی وجود سایه ممکن است افراد را ناراحت کند و احساس ناراحتی و ناتوانی در انجام وظایف آنها را افزایش دهد.
-
استفاده از منابع نوری مناسب
انتخاب منابع نوری مناسب برای نورپردازی وظیفه‌ای بسیار مهم است. معمولاً از لامپ‌ها با رنگ نور گرم (به دمای پایین) و روشنایی مناسب برای این نوع نورپردازی استفاده می‌شود. -
تعهد به کارایی
نورپردازی وظیفه‌ای باید به کارایی افراد کمک کند. این به معنی ایجاد شرایط مناسب برای انجام وظایف و کارها با دقت و کیفیت بالا است. -
کنترل قابلیت نور
برخی نوع نورپردازی وظیفه‌ای از سیستم‌های کنترلی برای تنظیم روشنایی و شدت نور به صورت دستی یا اتوماتیک بهره می‌برند تا به افراد امکان تنظیم نور به صورت مطلوب فراهم کنند.
با انواع طرح لاین نوری کناف آشنا شوید
3- نورپردازی زمینه (Ambient Lighting)
نور زمینه برای ایجاد جو راحت و آرام در فضا مناسب است. این نوع نورپردازی معمولاً از منابع نور نرم و پخش‌شده مانند چراغ‌های طبیعی یا لامپ‌های نرم بهره می‌برد. این نوع نورپردازی اغلب به عنوان نوعی از نورپردازی عمومی نیز شناخته می‌شود.
ویژگی‌های نورپردازی زمینه به صورت خلاصه عبارتند از:
-
منبع نور نورپردازی زمینه‌ای
منابع نوری که برای نورپردازی زمینه مورد استفاده قرار می‌گیرند، معمولاً منابع نور عمومی هستند. این منابع می‌توانند شامل چراغ‌های سقفی، پنل‌های نوری، لامپ‌های LED چراغ خطی، یا هر منبع نوری با توان و زاویه توزیع مناسب باشند که بهینه‌ترین آنها لاین نوری است. -
نحوه توزیع نور در نورپردازی زمینه‌ای
توزیع نور در نورپردازی زمینه باید یکنواخت باشد، به این معنی که نور در قسمتی خاص متمرکز نشده باشد و سایه‌های ناخواسته کمتری ایجاد شود. این توزیع نوری به ایجاد تعادل در روشنایی کلی فضا کمک می‌کند. باتوجه به توزیع و یکنواختی استفاده از دیفیوزر یا پلکسی می‌تواند برای این منظور مفید واقع شود. -
رنگ های مطلوب نور در نورپردازی زمینه‌ای
نورپردازی زمینه معمولاً از نور سفید یا نور گرم استفاده می‌کند. رنگ نور می‌تواند تأثیرات عاطفی مختلفی داشته باشد. نور گرم به احساس آرامش و راحتی کمک می‌کند، در حالی که نور سفید و روشن معمولاً انرژی و تمرکز را افزایش می‌دهد.
بیشتر بخوانید: اصول نورپردازی خانه
4- نورپردازی تزئینی (Accent Lighting)
نورپردازی تزئینی برای برجسته کردن عناصر خاص در فضا مناسب است، مانند نقاشی‌ها، شیشه‌ها، یا شیئی خاص که می‌خواهید به آن توجه بیشتری جلب شود. این نوع از نورپردازی بر شکل، طراحی و زیبایی تمرکز دارد. چراغ‌های کریستالی، پندانت، شمعمدان‌ها از جمله چراغ‌های زینتی هستند که در این نوع از نورپردازی مورداستفاده قرار می‌گیرد. از نورپردازی اسپات یا روشنایی محدود برای ایجاد نقاط تمرکز استفاده می‌شود.
5- نور پنهان (Hidden Lighting)
نور پنهان وقتی که می‌خواهید نور را به صورت پنهان در فضا جا دهید، مورداستفاده قرار می‌گیرد. این نوع نورپردازی از زیر کابینت‌ها، پشت تخته‌ها یا در سایه‌سازی‌ها استفاده می‌شود. یکی از تکنیک‌های نورپردازی در دکوراسیون داخلی است که نور از زیر یا پشت ساختارها، تاج‌کاری‌ها، ترازوها، یا سطوح دیگر فضاها پخش می‌کند. این نوع نورپردازی به منظور ایجاد جلوه‌های نوری زیبا، تخفیف از سایه‌های ناخواسته، و ایجاد تأثیرات مختلف در فضاها به کار می‌رود. در نورپردازی پنهان، منابع نوری معمولاً مخفی و نهان از دید افراد در فضا قرار می‌گیرند. این منابع نوری می‌توانند لاین نوری، لامپ‌های LED نوری، نورپرده‌ها، لوسترهای پشتیبانی شده از انواع مختلف لامپ‌ها، یا نورهای نورپردازی خطی باشند. نورپردازی پنهان می‌تواند انواع تأثیرات نوری را در فضاها ایجاد کند. این تأثیرات می‌توانند شامل تأثیرات نورپردازی زمینه، ترکیب نور و سایه، نورپردازی معطوف به نقاط خاص، یا تأثیرات نوری خطی باشند.
6- نور رنگی (Colored Lighting)
این نوع نورپردازی از لامپ‌ها یا نورهای رنگی برای ایجاد جلوه‌های رنگی و جذابیت‌های ویژه در دکوراسیون داخلی استفاده می‌کند. یک روش نورپردازی است که برای ایجاد جلوه‌های نوری با رنگ‌های مختلف در دکوراسیون داخلی یا فضاهای خارجی مورداستفاده قرارمی‌گیرد. این نوع نورپردازی به کمک منابع نوری خاصی که قابلیت تولید رنگ‌های مختلف دارند، انجام می‌شود. در نورپردازی رنگی، از منابع نوری خاصی مثل چراغ خطی، لامپ‌های LED چندرنگی، یا فیلترهای رنگی برای تولید نور با رنگ‌های مختلف استفاده می‌شود. این منابع نوری از چندین رنگ مختلف ساخته شده‌اند و به کمک کنترلرهای مخصوص قابل تنظیم هستند. نورپردازی رنگی به اجازه می‌دهد تا از رنگ‌های مختلف در طیف رنگی استفاده شود. این رنگ‌ها می‌توانند شامل رنگ‌های اصلی مثل قرمز، آبی، سبز و رنگ‌های ترکیبی و رنگ‌های سفید با تنوع مختلف باشند. نورپردازی رنگی به عنوان یک ابزار خلاقانه در دکوراسیون داخلی و طراحی فضاها از تأثیرات قدرتمندی بر روی جلوه و احساسات افراد برخوردار است. این تکنیک به طراحان امکان می‌دهد تا با استفاده از رنگ‌ها، تأثیرات تزئینی و جذابیت‌های مختلفی در فضاها ایجاد کنند.با انواع لاین نوری آشنا شوید
7- نورهای هوش مصنوعی (Smart Lighting) یا (Artificial Intelligence Lighting یا AI Lighting)
نورهای هوش مصنوعی، نورپردازی کنترل‌پذیر از راه دور هستند و می‌توانند از طریق اسمارت‌فون یا تکنولوژی‌های هوش مصنوعی متنوع تنظیم شوند. نورپردازی هوش مصنوعی به استفاده از تکنولوژی‌های هوش مصنوعی برای کنترل و بهبود سیستم‌های نورپردازی اشاره دارد. این تکنولوژی‌ها از الگوریتم‌ها، حسگرها، و سیستم‌های کنترل پیشرفته استفاده می‌کنند تا نورپردازی را هوشمندتر و کارآمدتر کنند. ویژگی‌ها و کاربردهای نورپردازی هوش مصنوعی عبارتند از:-
تنظیم خودکار
سیستم‌های نورپردازی هوش مصنوعی می‌توانند بر اساس شرایط محیطی مختلف تنظیمات نوری را به صورت خودکار تغییر دهند. این شرایط می‌توانند شامل سطوح نورپردازی، سطح روشنایی محیط، و حتی زمان‌های مختلف روز و شب باشند. -
پیش‌بینی نیازها
با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی، سیستم‌های نورپردازی می‌توانند نیازهای نوری مورد نظر را پیش‌بینی کنند. مثلاً، اگر سیستم متوجه شود که فردی در اتاق در حال مطالعه است، می‌تواند نور را به تنظیمات مناسب برای مطالعه تغییر دهد. -
کنترل از راه دور
سیستم‌های نورپردازی هوش مصنوعی معمولاً امکان کنترل از راه دور را دارند. این به کاربران اجازه می‌دهد تا از راه دور نورپردازی را تنظیم و کنترل کنند، به عنوان مثال از طریق یک اپلیکیشن موبایل یا سیستم‌های صوتی مانند اسپیکرهای هوش مصنوعی. -
صرفه‌جویی در انرژی
یکی از مزایای مهم نورپردازی هوش مصنوعی این است که می‌تواند به صرفه‌جویی در مصرف انرژی کمک کند. سیستم‌ها می‌توانند به تنظیم نور بر اساس نیاز و رویدادهای مختلف محیطی بپردازند و انرژی را بهینه مصرف کنند. -
سازگاری با سلیقه و قابلیت تنظیمات متنوع
از آنجایی که سیستم‌های نورپردازی هوش مصنوعی معمولاً دارای تنظیمات مختلف هستند، افراد می‌توانند نورپردازی را بر اساس مزاج و سلیقه شخصی خود تنظیم کنند. -
کاربردهای گسترده
نورپردازی هوش مصنوعی در مکان‌های مختلفی از جمله خانه‌ها، محل‌های کاری، هتل‌ها، رستوران‌ها، بیمارستان‌ها، و فضاهای عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نتیجه‌گیری انواع نورپردازی در معماری داخلی
با توجه به 7 عنوان گفته شده از «انواع نورپردازی در معماری داخلی» انتخاب نوع مناسب نورپردازی بستگی به هدف و استفاده از فضا دارد و ممکن است ترکیب مختلفی از این انواع نورپردازی در یک فضا مورد استفاده قرار گیرد تا جوی مطلوب و تنوع نوری به دست آید. با توجه به مواردی که از انواع نورپردازی در معماری داخلی گفته شد، می‌توان در 3 مورد به صورت کلی به این نتایج اشاره کرد:-
ایجاد جلوه و زیبایی در دکوراسیون داخلی
نورپردازی در معماری داخلی می‌تواند به عنوان یک عنصر تزئینی برای فضاها مورداستفاده قرار گیرد. با استفاده از منابع نوری متنوع به ویژه انواع لاین نوری، امکان ایجاد جلوه‌های زیبایی با رنگ‌ها، تأثیرات نوری، و جلوه‌های نوری مختلف فراهم می‌شود. -
بهبود کیفیت محیط انواع نورپردازی در معماری داخلی
نورپردازی مناسب به افراد احساس راحتی و آرامش در فضاها می‌دهد. باتوجه به انتخاب منابع نوری مناسب و توزیع نور به شکل متوازن، می‌توان تأثیرات مثبتی بر روی کیفیت محیط و راحتی افراد داشت. -
کاربردهای عملی انواع نورپردازی در معماری داخلی
نورپردازی در معماری داخلی نه تنها جلوه‌های زینتی ایجاد می‌کند بلکه برای اهداف عملی نیز به کار می‌رود. به‌عنوان مثال، نورپردازی هوش مصنوعی و ترکیب با آن چراغ خطی یا چراغ مگنتی می‌تواند به صرفه‌جویی در مصرف انرژی کمک کند، تأثیرات رنگی مختلف برای مواقع مختلف ایجاد کند و نورپردازی به عنوان راهنمای مسیر در مکان‌های عمومی و تجاری مورداستفاده قرار گیرد.
